I treti: Pa hyrë në asortimente të palejuara, duke menduar se nga shpenzimi i tepërt të mos poshtërohet dhe
I katërti: Duke u kujdesur që po qe se gjuhën, pra shqisën e shijes e përdorë për të bërë “shyqyr” dhe falenderim, atëhere mund të marrë shije sa të dojë.
Një herë një dijetar i madh, Imam Gejlani  (k.s.), mori për të edukuar djalin e një plake. Plaka kur ka shkuar të shohë djalin e vetëm dhe të llastuar në dhomën ku rrinte, ç'të shihte! Mësuesi i tij për ta mësuar që të përballojë vështirësitë e jetës, i ka dhënë të hajë një copë bukë të zezë, thatë. Dhimbja dhe dobësia për djalin ka tërhequr mëshirën e nënës dhe ajo me vrap ka hyrë në dhomën e mësuesit të tij, që po hante një pulë të pjekur. Plaka fisnike hidhërohet më tepër dhe thotë: “O mësues! Si i bëhet kështu hallit? Djali im po vdes urie, kurse ti po hanë pulë të pjekur!” Njeriu i shenjtë i thotë pulës së pjekur: “Ngrihu me lejen e All-llahut xh.sh.!” E në të mblidhen kockat e pulës së pjekur dhe ajo befas ngrihet dhe del nga ena e fillon të ecë. Këtë të vërtetë, kanë transmetuar shumë njerëz besnikë. Ai i thotë plakës: “Kur të arrijë djali yt në këtë pozitë, atëhere edhe ai le të hajë pula”. Kjo fjalë e Gejlaniut ka këtë kuptim: “Kur të arrijë djali yt që në trupin e tij të sundojë shpirti trupin, zemra nefsin, mendja stomakun dhe të shijojë vetëm për të falenderuar, atëhere mund t’i hajë gjërat e shijshme”.
Pika e katërt:



Me sekretin e këtij hadithi e kuptuam se: Kush bën ekonomi, nuk vuan vështirësitë e urisë së familjes. Mund të parashtrojmë argumente të shumta që kush e përdorë ekonominë, do të gjejë bollëk, duke mos vuajtur nga uria. Në mënyrë të përmbledhur, me provat e mia dhe nga dëshmitë e shokëve që më shërbejnë, u them se: “Ne kur po bëjmë ekonomi, nganjëherë All-llahu xh.sh. po na jep dhjetë fishin. Para tridhjetë vjetësh me disa oficer që ishin internuar, me ne në qytetin Burdur, që të mos poshtërohesha nga skamja, më jepnin zekatin e mallit të tyre. Atyre që ishin të pasur u thoja që megjithëse jam i varfër, nga përdorimi i ekonomisë (kursimit), që kam mësuar prej shumë vitesh, unë jam më i pasur se sa ju. Ata përsëri më propozonin për diçka, por unë nuk ua pranoja. është për t’u habitur se ata njerëz që m’u luteshin që t'ua pranoja zekatin e tyre, pas dy vjetëve disa prej tyre nga që nuk bënin ekonomi, morën para hua. Falenderoj All-llahun xh.sh., sepse për shkak të ekonomisë më mjaftonin paratë që kisha. Zoti nuk më detyroi që të detyrohesha të kërkoja tek të tjerët para hua. Nuk më shtyu deri aty sa të prish principet e jetës time dhe t’i kërkoj ndokujt diçka. Pra ai që nuk bën ekonomi, nga ana shpirtërore është kandidat për t’u bërë lypës dhe për t’u poshtëruar. Në këtë botë ato para që shpenzohen në vende të papërshtatshme janë shumë të dhimbshme. Për të fityar paratë, ndonjëherë shitet nderi dhe namuzi, në raste të tjera për të fituar ca para të tilla, shiten qenie të shenjta të fesë.

Kështu duhet të mbështetesh tek urdhëri i Zotit xh.sh.



Për të shpenzuar vetëm për nevojat e domosdoshme, atëhere:



Prandaj ndihma e Zotit xh.sh. të vjen nga nuk e mendon, për të gjetur mundësinë, rriskun për të jetuar. Këtë ta garanton ajeti që përmendëm. Mos të harrojmë se rrisku ndahet në dy pjesë:
I pari: është rrisku i vërtetë me të cilin mbahesh gjallë. Me domethënien e këtij ajeti, ai është nën garancinë e All-llahut xh.sh.. Po qe se nuk përzihet dashakeqësia e njeriut me këtë rrisk që është i nevojshëm për njeriun, patjetër që e gjen atë. Përballë këtij rrisku, nuk është e domosdoshme të sakrifikosh as fenë, as nderin dhe as krenarinë, namuzin.
I dyti: Ky rrisk është i mbushur me artificializma dhe abuzime të ndryshme, që të imponohen si nevoja të jetës. Ky ves i paraqitet si ai i alkolistit, që nuk mund ta braktisë dot pijen. Për këtë rrisk All-llahu xh.sh. nuk të garanton dhe dihet se në këtë kohë të vështirë ajo të kushton shumë shtrenjtë. Më parë duhet të sakrifikosh nderin dhe më pas ta pranosh poshtërsinë, bile ndonjëherë, do të ulesh aq poshtë sa që të puthësh edhe këmbët e ndonjë të poshtëri. Do të të duhet ta braktisësh dritën e jetës së përjetshme, pra fenë, vetëm e vetëm se do të fitosh disa mall pa vlerë. Në këtë kohë që nevojat dhe varfëria janë shtuar, përballë njerëzve të varfër dhe të uritur, nuk duhet të ngopesh dhe veçanërisht duhet të largohesh nga shijimi i atyre sendeve të papastra, duke lakmuar jetën luksoze. Ky veprim që po bën duhet të ta hidhërojë ndërgjegjen. Në këtë kohë që shumica e fitimeve janë të dyshimta, nga mallërat e pamerituara ty duhet të të mjaftojë vetëm e domosdoshmja. Në një hadith të Pejgamberit (a.s.) thuhet:



Nga mallërat haram mund të marrësh vetëm aq sa s'mund të jetosh pa to, por jo më tepër. Pra kush ka rënë në gjendjen e urisë, ai nga copa e mishit të coftë nuk mund të hajë aq sa të ngopet, por vetëm aq sa të mos vdesë nga uria. Njerëzit nuk duhet të hajnë pa kriter përkundrejt mijëra të uriturve.
Për të ilustruar faktin që ekonomia është një arsye sedre dhe përsosmërie, do të tregojmë një ndodhi mjaft interesante: Një herë në kohë të lashta, një bujar i famshëm me emrin “Hatemi Tai”, kur ka dhënë një pritje të madhe, miqve u ka dhënë edhe nga një dhuratë të bukur. Vetë del dhe shëtit nëpër shkretëtira. Në shkretëtirë takohet me një plak, që po mbarte mbi shpinën e tij ferra pë ti  shitur, të cilat e kishin përgjakur atë. Bujari i thotë plakut:
“O plak, braktisi këto ferra dhe shko në filan vend ku “Hatemi-Tai” shtron gosti të mëdha për miqtë dhe u jep dhurata të bukura. Në vend të këtyre ferrave që nuk bëjnë as pesë grosh, atje do të fitosh pesëqind”.
Plaku që e njihte mirë ekonominë i përgjigjet:
“Unë me nderin tim, peshën dhe këto ferra i mbaj dhe i ngre dhe nuk mundem t'i jem mirënjohës “Hatemi-Tai”-së.
Pas një farë kohe pyesin “Hatemi-Tai”-në:
“Ti a ke parë diku ndonjë bujar më të madh se veten?”
Ai u përgjigjet: “Po. Atë plakun që takova në shkretëtirë dhe që kishte ngarkuar në kurriz ferra. Ai është më bujar se unë, sepse ishte një ekonomiqar me sedër dhe i ndershëm.
Pika e pestë: All-llahu i Madhëruar me Mëshirën e Tij të Pafundme, ka bërë që në këtë jetë, si të pasurit ashtu edhe të varfërit, t'i gostisë dhe t'i shijojnë njëlloj mirësitë e Tija. Pra një të varfëri, nga uria dhe kursimi i tij, do t’i shijojnë më shumë një copë bukë e zezë dhe thatë, se sa një mbret apo pasanik që shpenzon pa kriter dhe që nga mërzia ha bakllava , pa kënaqësi dhe pa oreks. është për t’u habitur se disa që janë mësuar të shpenzojnë pa kriter, i shikojnë me dashakeqësi ekonomiqarët. Kjo është një marrëzi e këtyre lloj njerëzve që përbuzin bujarinë e vërtetë, duke thënë për ta se janë ambiciozë. Por ambicja dhe përbuzja janë fytyra e brendshme e njerëzve të pamoralshëm, të cilët shpenzojnë pa kriter.
Në qytetin Isparta, në dhomën time ndërsa isha duke shkruar këtë kapitull, kjo ngjarje ma përforcoi këtë bindje. Në kundërshtim me principin tim, një nxënës më dhuroi tre kg. mjaltë. Megjithëse u mundova që t'ia kthej, nuk ia arrita. Me të vetmin qëllim që në këta muaj të mëdhenj; Shaban dhe Ramazan, t’ua jap tre vetëve nga pak, që t’i ëmbëlsoj me mjaltë tridhjetë-dyzet ditë dhe përveç kësaj, ai që ma solli të fitojë sevape, u thashë shokëve që ta merrnin mjaltin. Unë e kisha një okë , prandaj e pranova atë për ato tre shokë, që ishin prej atyre që vlerësonin ekonominë. Kështu duke ia dhuruar njëri tjetrit mjaltin, duke iu bërë ziliqarë nefsit të njëri-tjetrit, për tre–katër netë, u sosën tre kg mjaltë. Unë u thashë duke qeshur: “Unë prej atij mjalti do t’ju kisha shijuar tridhjetë-dyzet ditë, kurse ju tridhjetën e ulët në tre ditë. Megjithatë ju bëftë mirë! “Një okshen” time unë e shpenzova me ekonomi gjatë muajve Shaban dhe Ramazan. Në kohën e iftarit falenderoj All-llahun xh.sh., sepse në mënyrë të barabartë me ditët e këtyre muajve, çdo ditë e hëngrëm nga një lugë (Shënim), si unë, ashtu duke u dhënë edhe atyre, duke fituar gjithashtu edhe sevape.

Numrët kliko dhe vazhdo: <<< 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 >>>